تاريخچه و سيرتحول مخابرات در ايران

توضیحات

تاريخچه و سيرتحول مخابرات در ايران
مقدمه :
امروزه با توجه به نقش انکار ناپذیر و حساس ارتباطات در توسعه ملی جوامع و الزاماً برنامه ریزی ها و سرمایه گذاری های کلان و قابل ملاحظه در این بخش وظیفه ی متولیان مخابرات کشور ، جنبه حیاتی و ملی به خود گرفته است . اهمیت اطلاعات و ایجاد حرکت جهانی برای رسیدن به اطلاعات و گذر از شکاف دیجیتالی ، کشورهای جهان سومی را برآن داشته تا تلاش خود را در سطح ملی برای همگانی شدن اطلاعات توسعه دهند .
حوزه ی IT ، حوزه ی بسیار گسترده ای ست که مقوله های فنی و مهندسی مخابرات ، رایانه ، شبکه های اطلاع رسانی ، اینترنت ، شهرها و پارک های اینترنتی و تمامی شوون ارتباطی مخابراتی و اطلاعاتی را در بر می گیرد . از این روی ، مخابرات ایران ، در سال های اخیر ، همپای دنیا ، گام های موثری در این عرصه برداشته که سیاستگذاران این عرصه ، کارنامه خوبی را ارائه نموده اند ، به گونه ای که تلاش بخش ارتباطات کشور نشان از یک توسعه ی قابل ملاحظه در برنامه های اول تا سوم و ادامه آن نیز در برنامه ی چهارم توسعه دارد .
• سیر تحول و توسعه ی مخابرات کشور در گذر زمان (سال 1236 لغایت آذر 1385 )
مخابرات در ايران همچون ديگر نقاط جهان با نصب اولين خط تلگراف در سال 1236 هجري خورشيدي يعني چهارده سال بعد از موفقيت مورس ، بين تهران و چمن سلطانيه در نزديكي زنجان ( اردوگاه تابستاني ناصرالدين شاه ) تحقق يافت . دو سال بعد خط تلگراف سلطانيه به سمت زنجان و تبريز و جلفا امتداد يافت و به شبكه ی تلگرافي روسيه پيوست . توسعه ی تلگراف بسياري از شهرها را سال به سال در نورديد ، تا اينكه ايران در سال 1248 به عضويت اتحاديه بين المللي تلگراف درآمد . اداره تلگراف در سال 1255 به وزارت تلگراف ارتقاء يافت .
مرحله ی دوم توسعه فناوري مخابرات با نصب تلفن آغاز مي شود . اگر چه اولين خط تلفن در حدود دوازده سال پس از اختراع آن ، يعني سال 1269 در تهران راه اندازي شد ، اما گسترش شبكه تلفن درسرزمین پهناور ايران از سال 1320 شروع گرديد .
در سال 1269 بين دو ايستگاه ماشين دودي و شهــــرري ارتباط تلفني برقرار شد ، بعد از آن بين كامــــرانيه ( شميران ) و عمارت سلطنتي وزارت جنگ ( تهران ) و سپس مقر ييلاقي شاه ( سلطنت آباد) و عمارت سلطنتي تهران ارتباط تلفني داير شد ، در آبان ماه 1305 تلفن جديد برروي 2300 رشته كابل آماده بهره برداري شد ، در مرداد 1308 به موجب مصوبه ای ، رسيدگي به امور تلفن كه در دست شركتها بود ، به وزارت پست و تلگراف واگذار و نام آن وزارتخانه به وزارت پست و تلگراف و تلفن تبديل گرديد . دو سال بعد سهام شركت هاي تلفن براي دولت خريداري و شركت سهامي تلفن ايران تأسيس شد . پس از شهريور 1320 همزمان با خروج نيروهاي متفقين از کشور ايران ، خطوط تلفن جديد ( كارير) كه توسط آنان در ايران تأسيس شده بود ، خريداري گرديد .
روند توسعه كيفي و كمي مخابرات از مرحله تلفن مغناطيسي تا مرحله سیستم خودكار به تدريج ادامه يافت و در سال 1343 استفاده از شيوه ريزموج ( مايكروويو ) در مخابرات ايران آغاز و به دنبال آن در سال 1345 اولين كارخانه مخابراتي ايران تأسيس شد . راه اندازي و بهره برداري از ايستگاه زميني ماهواره اي شهيد قندي ( اسدآباد ) همدان و استفاده از اولين كابل ارتباطي بين شهري PCM بين تهران – كرج و ايجاد مركز آموزش مخابرات اقدامات بعدي بود .
در سال 1349 مركز تحقيقات مخابرات پايه گذاري و در سال 1350 شركت مخابرات ايران با ساختاري جديد متولي توسعه و تجهیز شبکه ی مخابرات كشورگردیدوصنايع مخابراتي راه دور ايران نيزبه منظور توليد تجهيزات مخابراتي راه دور در همين سال شكل گرفت .
با پيروزي انقلاب اسلامي ، آغاز جنگ تحميلي عراق بر عليه ايران ، مانع از توسعه فراگير شبكه مخابرات كشور شد . با اين وجود از سال 1357 تا سال 1363 ، تعداد 351 هزار شماره تلفن در كشور داير شد . 1300 روستا دارای ارتباط گردید ، 101 شهر ارتباط بين شهري يافتند و 4083 دستگاه تلفن همگاني شهري و راه دور در نقاط مختلف كشور نصب شد .
اولين طرح آزمايش كابل نوري در مركز تحقيقات مخابرات عملي شد و در سال 1364 كارخانه كابلهاي مخابراتي شهيد قندي يزد تأسيس و در سال 68 به بهره برداري رسيد . در سال 1367 اولين كابل هم محور بين شهري از تهران به اصفهان متصل گردید . در سال 1368 اولين مركز سوئيچينگ ديجيتال دانشگاه تهران به بهره برداري رسيد و در همين سال اولين خط كابل نوري بين شهري بين تهران – كرج اجراء گرديد .